Sint-Romboutskathedraal
De Kathedraal in oude prenten (door Samuel Prout, 1783-1852)
Beschrijving
De Sint-Romboutskathedraal in Mechelen, genoemd naar de Ierse missionaris Sint Rombout, is een Gotisch Gebouw, waarvan de bouw startte in de Dertiende Eeuw. De Kerk geldt als het begin van de Brabantse Gotiek.
De Kathedraal is het belangrijkste religieuze gebouw in België omdat de Belgische Aartsbisschop (momenteel Godfried Danneels) in Mechelen resideert. De toren, 97 meter hoog, beheerst het Stadszicht.
Eigenlijk is de St-Romboutskathedraal ook een Metropolitane Kerk, want het is de Zetel van de Metropoliet van de Belgische Kerkprovincie.
Vanaf Pasen 2006 zullen toeristen ook individueel de Sint-Romboutstoren kunnen bestijgen (voorheen was dit enkel mogelijk in groep). In de toren zijn bovendien ook Mini-musea ingericht met uitleg over o.a Klokkengieten, de Keldermans-familie, enz...
In maart 2009 werd de Skywalk geïnstalleerd, boven op de toren en in april van dat jaar schenkt de Lions Club Mechelen de stad Mechelen een miniatuurversie.
Ethymologie
De Sint-Romboutskerk is eigenlijk geen Kathedraal, maar een Metropolitane Kerk, zijnde de zetel van een Aartsbisschop. Een Kathedraal is de zetel van een Bisschop.
Elke Metropolitane Kerk is dus een Kathedraal, maar een Kathedraal is niet altijd een Metropolitane Kerk.
In de Engelse Taal is het bezitten van een Kathedraal de reden om die stad een City te noemen en niet Town, daarom City Hall of Mechelen (stadhuis) en niet Town Hall (vergelijking : City of Westminster - deel van London - omdat daar de Westminster Cathedral te vinden is.
Interieur
Gebouwd tussen de dertiende eeuw en 1520. Wordt beschouwd als één van de prototypes van de Brabantse Hooggotiek, met als kenmerken :
- Een kooromgang en zeven straalkapellen
- Een tendens naar abstractie in de binnendecoratie
- Ronde kolommen met koolbladkapitelen
- Een driedelige opstand (Spitsboogarcaden, mooi uitgewerkt Triforium en Bovenramen).
Het oorspronkelijke kerkmeubilair ging verloren tijdens de godsdiensttroebelen van de zestiende eeuw en werd vervangen in Barokstijl. De kerk bevat een schat aan kunstwerken waaronder :
- Een lezenaar in messing door Jan II Cauthals (eind zestiende eeuw)
- Christus aan het kruis, geschilderd door Antoon Van Dijck (ca. 1630)
- Het hoofdaltaar in witte en zwarte marmer door Lucas Fayd'herbe (1666),
- Een kansel met de bekering van Sint Norbertus door Michiel van der Voort (1723, overgebracht uit de kerk van Leliëndaal),
- De Schilderijenreeks op paneel uit de Dertiende Eeuw met de legende van Sint-Rumoldus
- Een serie merkwaardige Grafmonumenten.
In de toren hangt een beiaard met een vijftigtal klokken die niet alleen met stemmige deuntjes het verstrijken van de tijd aangeeft, maar ook regelmatig wordt betokkeld door de Stadsbeiaardier.
Niveaus
De toren heeft zes niveaus :
De Kraankamer
Dit is de ruimte waar een ambachtelijke Reuzekraan staat opgesteld die de beiaardklokken (tot acht ton) kon optakelen. De kraan werd bediend door negen mannen die in een reuzerad liepen en zo het gewicht optilden van de begane grond tot in de Kraankamer.
De Smidsekamer
Dit is de ruimte waar de Smid allerhande kleinere reparaties uitvoerde. Dit is ook de ruimte waar de Noodklokken werden bediend door de Torenwachter en z'n companen.
De Klokkenkamer
Dit is de ruimte waar de eerste, en ook de oudste, Beiaard staat opgesteld. Het instrument omvat 49 klokken. De oudste klok dateert uit 1480. De meeste klokken zijn in de Zeventiende Eeuw gegoten door Pieter en François Hemony. Vandaag zijn de beiaardklokken niet meer in gebruik en de ruimte doet dienst als Museum. Deze Beiaard is nauw verbonden aan Jef Denyn, stichter en voormalig directeur van de Beiaardschool van Mechelen.
De Uurwerkenkamer
Dit is de ruimte waar een Volautomatisch Uurwerksysteem staat opgesteld. Het Uurwerk wordt aangedreven door een gewicht van 50 kg de 2 slagwerken door 100 kg en 120 kg. Dit systeem bediende één wijzer op de vier torenuurwerken. Na een Duitse beschieting tijdens de Eerste Wereldoorlog werkte de torenuurwerken niet meer en in 1963 zijn de wijzerplaten verwijderd. De Torenuurwerken hadden een diameter van 14 meter (het uurwerk van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen heeft een diameter van 7 meter). De speeltrommel wordt aangedreven door een gewicht van 1.5 ton en speelde om de 7,5 minuten.
De Beiaardkamer
De Nieuwe Beiaard bestaat uit 49 klokken en is in 1981 gegoten door de Koninklijke Klokkengieterij Eijsbouts.
De Askelder
...
De Beiaard van de Kathedraal
Mechelen is nog steeds het belangrijkste centrum voor het klokkenspel ter wereld. In de Sint-Romboutstoren alleen al hangen 98 klokken, goed voor in totaal tachtig ton brons. Op de beiaard van de Kathedraal, die er twee heeft, wordt al gespeeld sinds de 15de eeuw.
In 1914 schreef Henry van Dyke een oorlogsgedicht en hymne aan de Sint-romboutskathedraal en zijn beiaard, genaamd The bells of Malines, te vinden in de dichtbundel The Red Flower.
Mechels Sint-Romboutskoor
Het Mechelse Sint-Romboutskoor werd omstreeks 1561 in Mechelen gesticht en in 1916 nieuw leven ingeblazen door Jules van Nuffel. Op het repertoire van dit – internationaal gewaardeerde – koor stonden vooral Gregoriaanse Gezangen, Religieuze Polyfonie uit de 15de en 16de eeuw en Gewijde Muziek van hedendaagse Vlaamse Componisten, zoals Edgar Tinel, Josef Ryelandt, Robert Herberigs en Flor Peeters.
In april 1934 trok het Mechelse Sint-Romboutskoor naar Italië om er in Rome, Napels en Firenze een reeks concerten te geven, waaronder een concert voor Paus Pius XI. De kritieken in de Italiaanse kranten waren, op z’n zachtst gezegd, lovend.
Vliegtuigspotters
Het Belgische Leger beschikte, in de aanloop naar Wereldoorlog II, over een uitkijkpost op de Sint-Romboutstoren waar soldaten overdag als 's nachts speurden naar vijandige vliegtuigen en dit doorgaven aan een Centrale.
Foto's van oa Lodewijk van Zeir (Oprichter van de Koninklijke Mechelse Fotokring in 1924) als Vliegtuigspotter op de Sint-Romboutstoren zijn te bezichtigen op de Regionale Beeldbank.
Externe Links
Galerij
Grote Markt met Kathedraal
Preekstoel in de Sint-Romboutskathedraal
Gravure uit 1840
